Dla osoby, która decyduje się zainwestować znaczne środki finansowe i czasowe (to też przecież ważne) w leczenie, pytanie o jego skuteczność jest kluczowe. Zrozumiała jest potrzeba, by empirycznie udowodnić, że psychoterapia ma uzasadnienie, że jest uczciwą i skuteczną metodą leczenia, dobrze byłoby w określić, które podejścia psychoterapeutyczne są szczególnie godne uwagi.

Powszechne jest przekonanie, że jedyną terapią mającą podstawy naukowe, przebadaną i o udowodnionej skuteczności jest psychoterapia kognitywno-behawioralna. W ostatnim czasie mnożą się kolejne podejścia terapeutyczne, a terapeuci po nie sięgający przekonują, że są jedyne i skuteczne. Szybkie, łatwe, skupione na rozwiązaniach metody mają pomóc pacjentowi szybko stanąć na nogi, z pominięciem długich, żmudnych i nie prowadzących donikąd rozmów.

Psychoterapia nie różni więc szczególnie od innych zjawisk społecznych, skupionych na skuteczności i graniczeniu wkładu finansowego. Jednak niezależnie, którą modalność terapeutyczną wybierzemy, łączy je to samo: dwoje ludzi (lub grupa) siada i ze sobą rozmawia, I nawet jeśli uważamy, że dziadek Freud dawno się zdezaktualizował, to nadal każde podejście psychoterapeutyczne w jakimś sposób i w jakimś stopniu korzysta z odkryć psychoanalizy.

Nie ma konieczności leżeć na kozetce 5 razy w tygodniu przez kilka lat, żeby uzyskać trwałe rezultaty. Nie ma też metody, która szybko i bezboleśnie wyleczy człowieka z lęków, depresji, nie można w tydzień nauczyć się jak tworzyć i podtrzymywać relacje.

Badanie skuteczności psychoterapii jest trudne. Nancy McWilliams mówi o prewencyjnej funkcji terapii, niezwykle ważnej, a w zasadzie niemierzalnej. Funkcja prewencyjna polega na tym, że ktoś decyduje się podjąć leczenie i w ten sposób zatrzymuje spiralę na przykład nadużyć, uzależnień, czy agresji w rodzinie. Wiemy, że to działa, trudniej to zbadać.

Niemniej, kolejne próby badań potwierdzają, że terapia psychodynamiczna, aktualnie najbliższa psychoanalizie modalność, jest skuteczną metodą leczenia takich zaburzeń jak:

Depresja i inne zaburzenia nastroju
Niektórych zaburzeń lękowych
Zaburzeń odżywiania takich jak bulimia czy anoreksja
Zaburzeń psychosomatycznych

Ponieważ psychoterapia psychodynamiczna zajmuje się życiem wewnętrznym i prowadzi do zmian w jego obrębie, daje też trwalsze efekty w porównaniu z innymi podejściami. Psychoterapia psychodynamiczna pomaga zrozumieć, w jaki sposób budujemy relacje i jak w nich funkcjonujemy, określić emocjonalny blind spot, wspomaga rozwój osobisty. I co szczególnie ważne- korzyści z psychoterapii psychodynamicznej odczuwalne są długo po jej zakończeniu. Natomiast zmiana jest trwała.

Pragnienie, by pozbyć się objawów jak najszybciej jest naturalne. Chęć, by dobrze funkcjonować, korzystać z możliwości, które niesie życie, pracować z godne pieniądze, rozwijać się zawodowo, stworzyć rodzinę lub realizować inne, ważne życiowe cele jest zrozumiałe. Jednak żeby zaszła trwała zmiana, potrzeba czasu. Niektóre objawy mijają już na początku terapii, inne zostają dłużej. Jednak to nie o usunięcie samych objawów chodzi, ale właśnie o zmianę.